Podatek od towarów i usług (VAT) zwany również podatkiem pośrednim, co w uproszczeniu oznacza, że nie płaci się go bezpośrednio do US a przy kupowaniu towaru lub usługi. To dany sklep lub usługodawca zobowiązany jest zastosować prawidłową stawkę VAT oraz ten VAT rozliczyć.
Dla przedsiębiorców istotne jest odróżnienie VAT należnego od naliczonego. VAT należny to ten który doliczony jest do sprzedaży, VAT naliczony z kolei to ten co możemy odliczyć kupując towary, materiały, środki trwałe czy usługi. Nadwyżkę podatku należnego przedsiębiorca musi wpłacić do urzędu skarbowego do 25 dnia następnego miesiąca, z kolei nadwyżkę VAT naliczonego można zwrócić przedsiębiorcy na konto lub przenieść na przyszły okres rozliczeniowy. Ponadto biuro rachunkowe jest zobligowane do przesłania do miesiąc pliku JPKV7M lub JPKV7K, który zawiera informację o sprzedaży i zakupach podmiotu oraz deklarację VAT.
Podatkiem VAT opodatkowane są takie transakcje jak:
- sprzedaż towarów i usług w Polsce
- eksport towarów
- import towarów
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
Stawki VAT – podstawową stawką VAT jest 23%, jednak dla przypadków przewidzianych ustawowo stosuje się obniżone stawki VAT, tj. 8%, 5% i 0%. To do jakiej stawki VAT należy zakwalifikować dany towar lub usługę można znaleźć na nowej matrycy VAT, która jest również załącznikiem do ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku gdy przedsiębiorstwo produkuje jakiś innowacyjny towar lub usługę, można wystąpić o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS).
Kiedy należy zarejestrować działalność jako czynnego podatnika VAT?
Wyróżniamy dwa zwolnienia z VAT, podmiotowe i przedmiotowe.
Podmiotowe to te dotyczące limitu sprzedaży 200 tysięcy złotych, limit ten nie obejmuje podatku, WNT, importu i sprzedaży usług poza UE, sprzedaży środków trwałych i transakcji krajowych, które są zwolnione z VAT (udzielanie ubezpieczeń, kredytów, poręczeń, gwarancji itp.). W przypadku nabyć wewnątrzwspólnotowych powyżej 50 000 zł również należy zarejestrować firmę do VAT, poprzez formularz VAT-R.
Kiedy nie przysługuje zwolnienie podmiotowe?
- gdy sprzedajesz towary z załącznika 12 ustawy o VAT, tj. metale szlachetne, wyroby jubilerskie;
- gdy sprzedajesz towary opodatkowane akcyzą;
- gdy sprzedajesz budynki, budowle, tereny budowlane;
- gdy sprzedajesz nowe środki transportu;
- gdy sprzedajesz przez internet kosmetyki, komputery, wyroby elektroniczne, urządzenia elektryczne, maszyny;
- gdy sprzedajesz części do pojazdów samochodowych i motocyklowych;
- gdy świadczysz usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie i ściągania długów;
- gdy siedziba Twojej działalności nie znajduje się w Polsce.
Przedmiotowe zwolnienie z VAT to te które dotyczy konkretnych towarów i usług. Ze zwolnienia można korzystać, gdy wyłącznie świadczy się m.in. usługi opieki medycznej, prywatnego nauczania oraz usług finansowych, tj. ubezpieczeniowych, zarządzania funduszami inwestycyjnymi czy ściągania długów.
Do VAT można zgłosić się także dobrowolnie, szczególnie gdy planuje się większe zakupy i chce się odliczyć VAT naliczony.
Kiedy należy zarejestrować działalność jako czynnego podatnika VAT-UE?
- gdy dokonywane jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT)
- gdy dokonywana jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT)
- gdy nabywana jest usługa, dla której miejscem świadczenia jest kraj nabywcy
- gdy świadczona jest usługa dla odbiorcy z innego kraju UE.
Dla nievatowców obligatoryjne jest zarejestrowanie się do VAT-UE w przypadku nabywania lub świadczenia usług poza UE.
Zgłoszenia do VAT i VAT UE dokonuje się poprzez formularz VAT-R, według najnowszego wzoru: https://www.podatki.gov.pl/vat/formularze-do-druku-vat/#VAT-R
W wypełnieniu formularza pomaga biuro rachunkowe.